چاپ طی چندین مرحله از جمله پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ انجام می‌شود. کیفیت چاپ منوط به انجام و تکمیل همۀ این مراحل است. بنابراین موارد بسیار زیادی در کیفیت یک کار چاپی دخیل هستند. یکی از این موارد که اساساً از مهم‌ترین این موارد هم هست مسئلۀ طراحی چاپ است. طراحی چاپ مقوله‌ای کاملاً تخصصی است که گاهی اوقات با خود چاپ اشتباه گرفته می‌شود. اصولاً کار طراحی چاپ توسط تیم طراحی یک مرکز چاپ یا چاپخانه و یا توسط یک استودیو طراحی به شکل جداگانه انجام می‌شود. در طراحی کارهای چاپی نیاز به دانش و مهارت طراحی گرافیک به علاوۀ دانش کافی در زمینۀ چاپ است. از آنجایی که بیشتر کارهای چاپی و تبلیغاتی حاوی پیام خاصی برای یک بخش خاص از جامعه هستند و این پیام توسط مؤلفه‌های خاصی به آن‌ها القا می‌شود، بنابراین یک طراح باید به اصول طراحی، مؤلفه‌های بصری، طرح‌ها و المان‌های تصویری، رنگ‌شناسی، روش های چاپ، اصول و عناصر تبلیغاتی و مسائلی از این دست آگاه باشد. توجه و تسلط به همۀ این عوامل در انجام صحیح یک پروژۀ چاپی و در نهایت در کیفیت بالای یک کار چاپی مانند پوستر، بنر، ست اداری، کاتالوگ و بروشور، هدایای تبلیغاتی، تراکت، پاکت و … بسیار تأثیرگذار است. مطلب حاضر به طراحی چاپ و مسائل وابسته به آن پرداخته است.

طراحی چاپ: تعریف، کاربرد و اهمیت آن

طراحی چاپ یک فرآیند طراحی گرافیکی است که توسط نرم‌افزارهای طراحی مثل فتوشاپ، ایلاستریتور، کورل، ایندیزاین و غیره انجام می‌شود و محصول نهایی آن، طرحی در قالب دیجیتال (psd،tif ،indd  و …) است. طرح‌های گرافیکی اجرا شده توسط طراحان، در فرآیند چاپ و به وسیلۀ روش‌های چاپی مختلف بر روی کاغذ، مقوا، پلاستیک، فلز، سرامیک و یا دیگر مواد چاپی چاپ می‌شوند. بنابراین کار طراحی چاپ در طی روند فرآیند چاپ، اما کاملاً مستقل از آن انجام می‌شود. طراحی چاپ برای اهداف مختلف انجام می‌شود، اما دو هدف اصلی آن بازاریابی و آگاهی از برند هستند.

طرح‌های چاپی بر روی رسانه‌های چاپی مثلاً کارت‌های ویزیت، بیلبوردها یا بروشورهای تبلیغاتی به جای فضاهای دیجیتالی مانند وب‌سایت‌ها ظاهر می‌شوند و درست مانند طرح‌های دیجیتالی، هدف از طراحی چاپ استفاده از المان‌های گرافیکی برای ارتباط دادن یک پیام خاص به جامعۀ هدف و مشتریان است. بنابراین از طراحی چاپ به عنوان مسیری برای رسیدن به مخاطب بیشتر و به اشتراک گذاشتن یک پیام خاص است. اهمیت آن‌هم در همین مسئله است. ظهور تکنولوژی‌های جدید باعث ادغام طراحی چاپ با فضای دیجیتال شده است، اما باید این نکته را به خاطر داشت که این مسئله همان‌طور که باعث ایجاد پیشرفت‌هایی در صنعت چاپ شده و نه منسوخ شدن آن، در مورد طراحی هم به همین شکل پیش می‌رود و طراحان از فضای دیجیتال به بهترین نحو برای ارتقا دادن کار خود بهره می‌گیرند. طراحی چاپ نه تنها در کیفیت کارهای چاپ شده مؤثر است، بلکه در پیشرفت و دیده شدن یک کسب و کار و برند هم نقش بسزایی ایفا می‌کند. 

انواع طراحی چاپ در حوزۀ نشر و تبلیغات

طراحی چاپ تأثیر غیرقابل انکاری در موفقیت حوزۀ تبلیغات و نشر دارد. به عنوان مثال بازاریابی تجاری سنتی هنوز به اقلام و رسانه‌های چاپی برای آگاهی از برند خود اتکا دارد و یا اینکه طراحی چاپ همچنین در صنایعی مانند نشر، که در آن یک جلد خوب طراحی‌شده می‌تواند تفاوت بزرگی در فروش یک کتاب ایجاد کند، اهمیت خیلی زیادی دارد. برخی از انواع رایج طراحی‌های چاپ در ادامه آمده‌اند:

• طراحی کارت ویزیت
• طراحی بسته‌بندی، لیبل، کیسه خرید
• طراحی بروشور و کاتالوگ
• طراحی بیلبورد و بنر
• طراحی جلد کتاب
• طراحی مجلات و روزنامه‌ها
• طراحی لوازم‌التحریر
• طراحی کارت تبریک و دعوت
• طراحی ست اداری
• طراحی تقویم و سررسید
• طراحی پوستر
• طراحی تراکت
• و …

نکاتی که طراحان در طراحی چاپ  باید به آن‌ها توجه کنند

آگاه بودن از اصول و استانداردهای چاپ، ویژگی‌های تبلیغاتی، زیبایی‌شناختی، رنگ‌شناسی و … به طراحان این امکان را می‌دهد که کاری را طراحی کنند که برای چاپ مناسب باشد و نتیجه نیز کاری با جذابیت و کیفیت بالا باشد. در ادامۀ بحث به معرفی برخی از مهم‌ترین نکاتی که طراحان گرافیک در هنگام طراحی یکی کار چاپی از هر نوعی که باشد، باید به آن‌ها توجه کنند، پرداخته شده است. 

تفاوت بین مدل‌های رنگی  RGB و CMYK

سیستمی که نرم‌افزار کامپیوتر برای ایجاد رنگ روی صفحه استفاده می‌کند همان سیستمی نیست که چاپگر از آن استفاده می‌کند. گرافیک کامپیوتری از سیستم رنگی RGB استفاده می‌کند که از رنگ‌های قرمز، سبز و آبی تشکیل‌شده است. اما چاپگر با رنگ‌های فیروزه‌ای، ارغوانی، زرد و مشکی که معمولاً به CMYK منسوب است کار می‌کند. سیستم RGB طیف بزرگ‌تری از رنگ‌ها را در مقایسه با بسیاری از چاپگرها دارد. چنانچه طرحی تنها برای فضای دیجیتالی در نظر گرفته شده‌ است، باید از RGB، اما اگر برای چاپ است، باید از CMYK برای آن استفاده شود.

اهمیت رزولوشن (DPI + PPI) در طراحی چاپ

رزولوشن در مورد طراحی برای چاپ بیشتر از طراحی برای فضای دیجیتال اهمیت دارد. برای چاپ باید از طرح‌ها و تصاویر با رزولوشن بالا استفاده کرد. شاید بتوان رزولوشن DPI یا نقطه در اینچ را مهم‌ترین معیار کیفیت خروجی چاپ نامید. این واحد تعیین‌کنندۀ تعداد نقطه‌هایی است که چاپگر در یک اینچ مربع از صفحۀ چاپ ‌شده ایجاد می‌کند. بهترین روش در طراحی چاپ این است که نرم‌افزار بر رویDPI ۳۰۰ تنظیم شود. همچنین باید داشت که DPI نباید با PPI یعنی پیکسل در اینچ اشتباه گرفته شود، چرا که به تراکم نقطه‌ها در یک اینچ مربع فضای صفحه مربوط است و برای طراحی دیجیتالی استفاده می‌شود. 

توجه به مقیاس انواع کارهای چاپی

هنگام طراحی چاپ باید به اندازۀ کار چاپی دقت شود، به این دلیل که اهمیت کیفیت المان‌های تصویری و نوشتاری کارهای چاپی با توجه به اندازۀ آن‌ها متفاوت است. یعنی اینکه اگر یک طرح مثلاً به شکل پوستر یا بیلبورد چاپ می‌شود، باید اندازۀ متن و تصویر آن به شکلی باشد که به راحتی از فاصلۀ دور هم قابل‌دیدن باشد. اهمیت تایپوگرافی نیز در همین راستا مشخص می‌شود. یک طراح باید به اندازه و شکل فونت‌های متن یک طرح دقت کند. برای مثال در مورد طراحی یک کارت ویزیت بهتر است برای خوانایی متن روی کارت از به کار بردن فونت‌های نازک و کوچک اجتناب شود.  

ایجاد حاشیۀ مناسب برای کارهای چاپی

از آنجایی که عمل برش کاغذ در چاپگرها خیلی دقیق نیست، بنابراین طراحان باید همیشه یک مقدار فضای اضافه در اطراف طرح‌های خود که به آن حاشیۀ امنیت نیز می‌گویند، در نظر بگیرند تا چنانچه خطایی در برش کار به وجود آمد بخشی از طرح از بین نرود. اندازۀ این حاشیه در مورد کارهای مختلف چاپی متفاوت است. به عنوان مثال در مورد کارت ویزیت این حاشیه بین ۳ تا ۵ میلی‌متر در نظر گرفته می‌شود.

در خاتمه باید گفت که طراحی چاپ به اندازۀ خود چاپ مهم است و باید به شکل تخصصی انجام شود. کیفیت کارهای تبلیغاتی چاپی و به خصوص طراحی آن‌ها می‌تواند در دیده شدن یک کسب و کار و افزایش مخاطبان آن تأثیر فوق‌العاده‌ زیادی داشته باشد.

نوشته شده توسط : الهام رحیمی